P O B I E R Z

Jakie są założenia nowego modelu oceny jakości działalności naukowej?

• Ewaluację przeprowadza się w ramach dyscyplin uprawianych w danym podmiocie.
• Przy ocenie bierze się pod uwagę indywidualne osiągnięcia pracowników reprezentujących daną dyscyplinę.
• Poszczególnym dyscyplinom przyznawane będą kategorie naukowe: A+, A, B+, B albo C.
• Od uzyskanej oceny zależą uprawnienia do prowadzenia studiów, szkół doktorskich, nadawania stopni i tytułów. A także kwota subwencji, czyli środków finansowych, które jednostki naukowe otrzymują z budżetu państwa.
• Pierwsza ewaluacja jakości działalności naukowej wg nowych zasad została przeprowadzona w 2021 roku.

Ewaluacja nauki w nowym modelu jest dokonywana w oparciu o szczegółowe kryteria określone w rozporządzeniu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Rozporządzenie to stanowi, że organ pomocniczy Ministra – Komisja Ewaluacji Nauki – dokonuje oceny osiągnięć naukowych i artystycznych zgłoszonych przez podmioty. Ocena ta dokonywana jest w oparciu o trzy kryteria.

Kryterium pierwsze to poziom naukowy i artystyczny prowadzonej działalności naukowej (mierzony według 3 parametrów szczegółowych: 1) artykuły naukowe, 2) monografie naukowe, 3) patenty na wynalazki, prawa ochronne na wzory użytkowe i wyłączne prawa hodowców do odmian roślin).

Kryterium drugie to efekty finansowe badań naukowych i prac rozwojowych  (mierzone według 3 parametrów: 1) projekty finansowane w trybie konkursowym – przez instytucje zagraniczne, organizacje międzynarodowe, przez MNiSW w ramach Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki oraz przez NCN i NCBiR , 2) komercjalizacja wyników badań naukowych lub prac rozwojowych, 3) usługi badawcze świadczone na zlecenie podmiotów nienależących do systemu szkolnictwa wyższego i nauki). Należy przy tym wyraźnie zaznaczyć, że kryterium to nie dotyczy dziedziny sztuki.

Kryterium trzecie to z kolei wpływ działalności naukowej na funkcjonowanie społeczeństwa i gospodarki (mierzony według jednego tylko parametru: opisu wpływu wykazującego związek między najważniejszymi przejawami działalności naukowej w danym podmiocie a gospodarką, ochroną zdrowia, kulturą i sztuką, ochroną środowiska przyrodniczego, bezpieczeństwem i obronnością państwa lub innymi czynnikami, które wpływają na rozwój cywilizacyjny społeczeństwa).

Podsumowując, strukturę nowego modelu ewaluacji stanowią obecnie trzy kryteria oceny, w ramach których zostało wyszczególnionych 7 parametrów szczegółowych. W stosunku do dotychczas obowiązujących zasad ewaluacji dokonano w tym względzie znaczącej redukcji stopnia skomplikowania systemu: w poprzednich cyklach ewaluacji obowiązywały bowiem 4 kryteria, które obejmowały aż 24 szczegółowe parametry. Można zatem powiedzieć, że w tym aspekcie twórcom nowego modelu ewaluacji przyświecała myśl wyrażona przez Alberta Einsteina: „Wszystko powinno być tak proste, jak to tylko możliwe. Ale nie prostsze.”

Źrodło: https://www.gov.pl/web/edukacja-i-nauka/ewaluacja-i-dyscypliny-naukowe